16/03
2020
SÀI GÒN - "HÒN NGỌC VIỄN ĐÔNG"
1988 Lượt xem

Vùng Viễn Đông theo địa lý gồm các nước Việt Nam, Campuchia, Lào, Malaysia, Singapore, Thái Lan, Indonesia, Phillipines, Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản. Cuối thế kỷ 19, đầu 20, hầu hết các quốc gia này đều thành thuộc địa hoặc chịu ảnh hưởng của cường quốc phương Tây. Trong đó Pháp và Anh là hai nước xâm chiếm và mức độ cạnh tranh lớn nhất.
Sự cạnh tranh của Anh, Pháp trong việc “khai hóa” các nước thuộc địa. Từ những năm 1895, Pháp tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng ở thuộc địa nhằm phát triển kinh tế. Họ đặt tham vọng vượt mặt nước Anh tại Singapore và HongKong.

Danh xưng “Hòn ngọc Viễn Đông” (La perle de l’Extrêm Orient) xuất hiện để chỉ cho Sài Gòn. Đây được xem là thủ phủ của Đông Dương về kinh tế, giải trí để cạnh tranh với Singapore của người Anh.

Giai đoạn này, Sài Gòn từ thành phố hoang vu, được gọi là thị trấn giữa rừng (Prei Nokor) đã được người Pháp đầu tư xây dựng bài bản nhất so với các thành phố khác trong khu vực.
Dưới sự chỉ huy của trung tá công binh Coffyn, Sài Gòn được quy hoạch lại theo lối phương Tây. Giai đoạn này, khu vực trung tâm thành phố xuất hiện hàng loạt các công trình nổi bật còn tồn tại đến ngày nay như Nhà thờ Đức Bà, Nhà hát thành phố, Dinh thống đốc (nay là Bảo Tàng TP.HCM), Phủ toàn quyền (đã được xây dựng lại nay là Dinh Độc Lập)…

Tuyến đường Catinat (Đồng Khởi ngày nay) được ví như trái tim của Sài Gòn khi tập trung nhiều điểm vui chơi, giải trí của thành phố. Hàng loạt nhà hàng, khách sạn mọc lên dọc trục đường đã quy tụ giới tinh hoa, giàu có về tiêu xài, hưởng thụ.

Các công trình được xây trên khu đất đẹp, cao ráo, hướng ra dòng sông uốn lượn bao quanh là rừng. Trên kênh Lớn (đường Nguyễn Huệ nay) hay kênh Xáng (đường Hàm Nghi) có những khu chợ thông thương với sông Sài Gòn tấp nập người mua kẻ bán. Một thị trấn giữa rừng dần chuyển mình phát triển.

Những thương nhân ở Ấn Độ, Trung Quốc, châu Âu, Mỹ… khi dong thuyền vượt biển qua trao đổi, buôn bán đều ấn tượng với thành phố mới nổi này. Họ neo thuyền dọc cảng Bến Nghé, Bạch Đằng (nay là đường Tôn Đức Thắng) lên bờ mua vải vóc, lụa là, châu báu rồi ghé những khu vui chơi sầm uất gần đó. Những thương thuyền này sau đó truyền miệng nhau tên gọi “Hòn ngọc Viễn Đông” – mỹ danh của Sài Gòn ra khắp thế giới.
Giao thông đường thủy được người Pháp ưu tiên phát triển, kênh Bến Nghé – Tàu Hủ trở thành tuyến thông thương chính cho thuyền bè từ Đông Nam bộ, miền Tây vào sâu trong Sài Gòn đến vùng Chợ Lớn.

Hàng chục bến bãi bốc dỡ, chuyển hàng hóa mà tên gọi còn đến ngày nay như bến Hàm Tử, Bình Đông, Chương Dương, Vân Đồn, Bạch Đằng… Dọc theo hai kênh là đường bộ mà hiện nay là đường Võ Văn Kiệt và Bến Vân Đồn (quận 4), Bến Bình Đông (quận 8).

Ngoài tuyến đường thủy, để kết nối với khu Chợ Lớn và phía Tây Sài Gòn ngày nay, các đại lộ như Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Minh Khai… dần hình thành. Đặc biệt, khi xuất hiện chợ Bến Thành năm 1914, nhu cầu thông thương hàng hóa giữa khu vực trung tâm Sài Gòn và Chợ Lớn phát triển mạnh. Từ yêu cầu cấp thiết này, khu vực đầm lầy giữa Sài Gòn – Chợ Lớn được san lấp để mở đại lộ Trần Hưng Đạo ngày nay.

Năm 1885, tuyến đường sắt đầu tiên của Đông Dương dài 70 km nối Sài Gòn – Mỹ Tho cũng được xây dựng. Đây là tuyến đường sắt thứ hai do người Pháp xây dựng ở nước ngoài, sau tuyến đường 13 km ở Pondichéry (Ấn Độ) năm 1879. Ga tàu lúc đó nằm tại công viên 23/9 ngày nay, tuyến đường do nhà thầu Joret của Pháp thi công.

Tuyến đường sắt đã hút một lượng lớn khách ở Sài Gòn thời điểm đó. Chính quyền thuộc địa thu lời lớn từ dự án. Năm 1896, tổng lãi thu được từ tuyến đường sắt là 3,22 triệu francs, đến năm 1912 lãi 4 triệu francs.

Phía đông thành phố, năm 1902, cầu Bình Lợi được khánh thành đưa vào sử dụng. Cây cầu rút ngắn tuyến đường đi Thủ Đức, Biên Hòa, thông với đường thiên lý Bắc Nam (Quốc lộ 1 hiện nay) của người Việt xưa.

Nếu so sánh về hạ tầng cơ sở, cùng thời, Sài Gòn bỏ xa Bangkok và Singapore. Nhưng lúc bấy giờ, Singapore có tầm quan trọng lớn về chiến lược khi nằm trên tuyến đường biển quốc tế, nơi thông thương của thương thuyền trên thế giới. Lúc này, Singapore cũng là hải cảng lớn nhất khu vực.

Theo Kiến trúc sư Khương Văn Mười, lúc Sài Gòn được xem là “Hòn ngọc Viễn Đông” thì thành phố có quy mô nhỏ, phạm vi chỉ gói gọn ở trung tâm Sài Gòn ngày nay. Mỹ danh này cũng sớm kết thúc vào giữa thế kỷ 20, do chiến tranh cũng như người dân nông thôn đổ về thành phố ngày một đông khiến nó bị quá tải. Sài Gòn xuất hiện nhiều khu ổ chuột, người dân sống nhếch nhác ven kênh rạch, điều kiện vệ sinh, an ninh kém.

PGS.TS Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Kinh tế Việt Nam – cho rằng, thập niên 60-70, Sài Gòn vẫn được mệnh danh là “Hòn ngọc Viễn Đông” – thành phố được định danh duy nhất ở khu vực. Trong khi Singapore lúc đó chỉ là đảo quốc hoang vu, Bangkok cũng ít người nhắc đến. Những quốc gia này lấy Sài Gòn như hình tượng để phát triển theo. TP HCM hiện phát triển hơn nhiều so với thời Hòn ngọc Viễn Đông nhưng những bước tiến đạt được chưa tương xứng tiềm năng, chưa đáp ứng yêu cầu đua tranh với các thành phố có vị thế, chức năng tương tự trên thế giới. Những thành phố như Bangkok, Singapore, Busan… đã vượt lên, dù TP HCM có xuất phát điểm tốt hơn”. Nguyên Viện trưởng Kinh tế cho rằng, quan điểm của Việt Nam những năm gần đây đã thay đổi và đây là cơ hội để đưa cả nước và TP HCM lên đẳng cấp mới.

(Nguồn: Internet)

Dịch vụ
cẩm nang du lịch
24/08
2023
534 lượt xem
07/07
2023
377 lượt xem
23/06
2023
357 lượt xem
21/06
2023
380 lượt xem
26/04
2023
317 lượt xem
20/04
2023
286 lượt xem
19/04
2023
394 lượt xem
05/04
2023
260 lượt xem
05/04
2023
335 lượt xem
03/04
2023
366 lượt xem
03/04
2023
420 lượt xem
21/09
2022
464 lượt xem
06/09
2022
510 lượt xem
20/08
2022
476 lượt xem
19/08
2022
444 lượt xem
18/08
2022
444 lượt xem
18/08
2022
504 lượt xem
16/08
2022
488 lượt xem
16/08
2022
483 lượt xem
15/08
2022
468 lượt xem
11/08
2022
444 lượt xem
11/08
2022
453 lượt xem
09/08
2022
463 lượt xem
09/08
2022
435 lượt xem
08/08
2022
472 lượt xem
03/08
2022
554 lượt xem
03/08
2022
530 lượt xem
23/07
2022
422 lượt xem
29/04
2022
529 lượt xem
23/04
2022
540 lượt xem
14/04
2022
546 lượt xem
09/04
2022
495 lượt xem
07/04
2022
595 lượt xem
06/04
2022
656 lượt xem
04/04
2022
630 lượt xem
31/03
2022
591 lượt xem
28/03
2022
596 lượt xem
27/03
2022
548 lượt xem
14/03
2022
1010 lượt xem
12/03
2022
706 lượt xem
09/03
2022
542 lượt xem
09/03
2022
581 lượt xem
08/03
2022
510 lượt xem
07/03
2022
632 lượt xem
06/03
2022
3340 lượt xem
24/02
2022
743 lượt xem
23/02
2022
623 lượt xem
15/02
2022
647 lượt xem
31/01
2022
596 lượt xem
31/01
2022
564 lượt xem
29/01
2022
598 lượt xem
27/01
2022
640 lượt xem
26/01
2022
696 lượt xem
26/01
2022
647 lượt xem
25/01
2022
575 lượt xem
25/01
2022
644 lượt xem
25/10
2021
757 lượt xem
23/10
2021
691 lượt xem
23/10
2021
696 lượt xem
23/10
2021
1122 lượt xem
21/10
2021
766 lượt xem
21/10
2021
1778 lượt xem
21/10
2021
691 lượt xem
21/10
2021
713 lượt xem
20/10
2021
699 lượt xem
20/10
2021
892 lượt xem
19/10
2021
755 lượt xem
19/10
2021
939 lượt xem
18/10
2021
829 lượt xem
18/10
2021
663 lượt xem
18/10
2021
1720 lượt xem
18/10
2021
1042 lượt xem
18/10
2021
893 lượt xem
14/10
2021
1348 lượt xem
14/10
2021
1502 lượt xem
13/10
2021
738 lượt xem
13/10
2021
1197 lượt xem
12/10
2021
1395 lượt xem
12/10
2021
1059 lượt xem
11/10
2021
740 lượt xem
11/10
2021
851 lượt xem
11/10
2021
930 lượt xem
11/10
2021
1151 lượt xem
09/10
2021
901 lượt xem
08/10
2021
1010 lượt xem
08/10
2021
1462 lượt xem
07/10
2021
890 lượt xem
07/10
2021
828 lượt xem
06/10
2021
1258 lượt xem
06/10
2021
740 lượt xem
05/10
2021
846 lượt xem
05/10
2021
1960 lượt xem
05/10
2021
1115 lượt xem
04/10
2021
735 lượt xem
03/10
2021
1809 lượt xem
03/10
2021
787 lượt xem
02/10
2021
899 lượt xem
02/10
2021
1062 lượt xem
01/10
2021
872 lượt xem
30/09
2021
1005 lượt xem
30/09
2021
1436 lượt xem
29/09
2021
1538 lượt xem
28/09
2021
1152 lượt xem
28/09
2021
1204 lượt xem
27/09
2021
1032 lượt xem
27/09
2021
1561 lượt xem
26/09
2021
822 lượt xem
26/09
2021
1370 lượt xem
25/09
2021
1020 lượt xem
25/09
2021
942 lượt xem
24/09
2021
1631 lượt xem
24/09
2021
843 lượt xem
24/09
2021
1037 lượt xem
24/09
2021
1429 lượt xem
28/06
2021
1738 lượt xem
18/05
2021
1777 lượt xem
18/12
2020
1112 lượt xem
24/11
2020
1662 lượt xem
04/11
2020
1096 lượt xem
01/10
2020
1107 lượt xem
29/09
2020
1274 lượt xem
24/09
2020
15240 lượt xem
17/09
2020
1209 lượt xem
16/09
2020
1338 lượt xem
08/09
2020
990 lượt xem
28/08
2020
903 lượt xem
20/07
2020
1989 lượt xem
06/07
2020
2366 lượt xem
26/06
2020
4402 lượt xem
22/06
2020
1095 lượt xem
22/06
2020
1621 lượt xem
16/06
2020
1399 lượt xem
12/06
2020
1153 lượt xem
11/06
2020
3299 lượt xem
09/06
2020
1048 lượt xem
09/06
2020
1214 lượt xem
05/06
2020
2390 lượt xem
20/04
2020
1124 lượt xem
10/04
2020
1054 lượt xem
11/03
2020
1779 lượt xem
07/03
2020
1246 lượt xem
06/03
2020
1333 lượt xem
07/11
2019
1668 lượt xem
07/11
2019
1203 lượt xem

Thứ 2 đến Sáng thứ 7 hàng tuần
Sáng : 07h30 - 11h30
Chiều: 13h30 - 17h00
chat facebook